به گزارش پایگاه خبری «آوای هیرمند» به نقل از عصر هامون در دنیای امروز که بحران انرژی و تهدیدهای زیستمحیطی به چالشی جدی برای جوامع بشری بدل شده، رویکرد به سمت انرژیهای تجدیدپذیر و پاک بهعنوان یک ضرورت انکارناپذیر مطرح است. استفاده از منابعی همچون انرژی خورشیدی، بادی و آبی، نهتنها به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک میکند، بلکه میتواند به شکل مستقیم بر توسعه پایدار و ارتقای کیفیت زندگی مردم تأثیرگذار باشد. در این میان، انرژی خورشیدی به دلیل فراوانی، دسترسی آسان و هزینه نگهداری پایین، جایگاه ویژهای در میان سایر منابع تجدیدپذیر پیدا کرده است.
پنلهای خورشیدی یا سامانههای فتوولتائیک، فناوریهایی هستند که نور خورشید را مستقیماً به برق تبدیل میکنند. این فناوری در سالهای اخیر با پیشرفت چشمگیر در بازدهی و کاهش قیمت، به یکی از راهکارهای عملی و اقتصادی برای تولید انرژی در مناطق آفتابخیز تبدیل شده است. کشورهای توسعهیافته و حتی بسیاری از کشورهای در حال توسعه، سرمایهگذاریهای کلانی را در این حوزه انجام دادهاند تا ضمن تأمین پایدار انرژی، از فشار بر منابع طبیعی کاسته و آیندهای پاکتر برای نسلهای بعد رقم بزنند.
استان سیستان و بلوچستان، بهویژه شهرستان مهرستان، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، از ظرفیتهای منحصر بهفردی برای بهرهگیری از انرژی خورشیدی برخوردار است. این منطقه در اغلب روزهای سال از تابش مستقیم و شدید نور خورشید بهرهمند بوده و میانگین ساعات آفتابی در آن به مراتب بالاتر از بسیاری از نقاط کشور است. همین ویژگی اقلیمی باعث میشود که مهرستان یکی از مناسبترین نقاط ایران برای نصب و بهرهبرداری از پنلهای خورشیدی باشد.
از سوی دیگر، پراکندگی روستاها، محدودیتهای زیرساختی و هزینههای سنگین توسعه شبکه برق در مناطق دورافتاده، ضرورت استفاده از سامانههای تولید برق خورشیدی را بیش از پیش آشکار میکند. این سیستمها میتوانند بدون نیاز به خطوط انتقال طولانی و پرهزینه، برق موردنیاز خانوارها، مدارس، مراکز بهداشت و حتی واحدهای تولیدی کوچک را به شکل پایدار تأمین کنند. چنین رویکردی نهتنها به بهبود رفاه مردم کمک میکند، بلکه میتواند نقش بسزایی در کاهش مهاجرت از روستاها و رونق اقتصادی محلی ایفا کند.
با توجه به این ظرفیتها، اجرای پروژههای خورشیدی در مهرستان میتواند الگویی موفق برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در مناطق مشابه کشور باشد. برنامهریزی دقیق، آموزش جوامع محلی، و حمایت مالی و فنی از سوی دولت و بخش خصوصی، میتواند این شهرستان را به قطب تولید انرژی پاک در جنوب شرق ایران تبدیل کند؛ نقطهای که نهتنها نیاز داخلی خود را برآورده میسازد، بلکه در آینده میتواند مازاد تولید را به شبکه ملی برق تزریق کند.
امید به روشنایی پایدار با پنلهای خورشیدی
عزیزالله براهویی، ساکن یکی از روستاهای اطراف مهرستان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: مدتی است که از طریق اقوام و آشنایانم در شهرستان های مجاور شنیدهام که کمیته امداد برای بعضی از خانوادههای تحت پوشش، پنلهای خورشیدی نصب کرده است. آنها میگویند با این پنلها نهتنها برق مصرفی خانهشان تأمین میشود، بلکه اضافه برق را هم به اداره برق میفروشند و از این راه ماهانه یک درآمد ثابت دارند. این خبر برای ما که در روستاهای دورافتاده زندگی میکنیم خیلی امیدوارکننده است، چون بعضی وقتها برق قطع میشود و زندگی سخت میگذرد. اگر این طرح در مهرستان هم اجرا شود، هم مشکل برق ما حل میشود و هم میتوانیم بخشی از هزینههای زندگی را تأمین کنیم. واقعاً شنیدن این تجربهها باعث شده امیدوار باشیم که روزی نوبت ما هم برسد.
محمد سپاهی، سرپرست خانوار و مادر سه فرزند در مهرستان: از دخترخالهام، شنیدهام که چند خانوار تحت پوشش کمیته امداد آنجا صاحب پنلهای خورشیدی شدهاند. او میگفت این پنلها هم برق خانه را تأمین میکنند و هم امکان فروش برق اضافی به اداره برق وجود دارد. برای آنها که درآمد کمی دارند، این یک تغییر بزرگ بوده و حتی باعث شده بتوانند قسط و بدهیهایشان را راحتتر بپردازند. ما هم اینجا در مهرستان، آفتاب زیادی داریم و اگر چنین طرحی اجرا شود، میتوانیم از نعمت انرژی پاک استفاده کنیم و یک منبع درآمد مطمئن داشته باشیم. امیدوارم مسئولان به این موضوع توجه کنند، چون هم برای محیطزیست خوب است و هم برای جیب ما.
تمرکز پنلهای خورشیدی در مهرستان؛ درآمد پایدار برای خانوارهای تحت پوشش
مجیبالرحمن کمالزائی، مدیر کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان مهرستان در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، از آغاز اجرای طرح پنلهای خورشیدی ویژه خانوارهای تحت پوشش در این شهرستان خبر داد و گفت: این طرح، با هدف ایجاد یک منبع پایدار انرژی و درآمدزایی برای خانوارهای نیازمند، به مرحله اجرا درآمده است. البته تجربه اجرای مشابه این طرح در شهرستانهای دیگر کشور وجود دارد، اما در مهرستان با توجه به شرایط اقلیمی، موقعیت جغرافیایی و تجربیات گذشته، تغییراتی در شیوه اجرا اعمال شده است تا بهرهوری بیشتری حاصل شود.
مدیر کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان مهرستان، با اشاره به تفاوتهای این طرح نسبت به نمونههای قبلی توضیح داد: در برخی شهرستانها، پنلهای خورشیدی به طور مستقیم در منازل خانوارها نصب شدهاند، اما در مهرستان برای حفظ امنیت تجهیزات و کاهش هزینههای نگهداری، روش متفاوتی در نظر گرفتهایم. در همین راستا، ۳ هکتار زمین از سوی اداره منابع طبیعی شهرستان مهرستان، در مجاورت ایستگاه پست برق این شهرستان، در اختیار کمیته امداد قرار گرفته است.
وی ادامه داد: بر اساس برنامهریزی انجامشده، تمامی سهمیه پنلهای خورشیدی کمیته امداد در این زمین متمرکز خواهد شد. این اقدام علاوه بر سهولت در نصب و نگهداری، باعث میشود پنلها به طور مستقیم به شبکه برقرسانی متصل شوند و برق تولیدی بدون وقفه به چرخه مصرف و فروش وارد شود. این روش، هم امنیت تجهیزات را تضمین میکند و هم مدیریت آن را برای پیمانکار و نهادهای مسئول آسانتر خواهد کرد.
کمالزائی با بیان اینکه پیمانکار مشخصی برای نصب، حفظ و نگهداری این پنلها انتخاب خواهد شد، افزود: این پیمانکار مسئولیت دارد که سیستمها را با استانداردهای فنی لازم نصب کند و در طول بهرهبرداری نیز مراقبتهای دورهای را انجام دهد تا هیچگونه اختلالی در تولید برق به وجود نیاید. ما میخواهیم این طرح نهتنها در شروع کار، بلکه در درازمدت هم پایدار و مؤثر باشد.
مدیر کمیته امداد مهرستان تأکید کرد: یکی از مهمترین ویژگیهای این طرح، شفافیت در روند درآمدزایی آن است. درآمد حاصل از فروش برق تولیدشده توسط پنلها، بدون واسطه و بهصورت مستقیم بهحساب سرپرست خانوارهای تحت پوشش شرکتکننده در طرح واریز خواهد شد. این اقدام به خانوادهها کمک میکند تا از یک منبع درآمد ثابت و مطمئن برخوردار شوند و بخشی از مشکلات اقتصادی خود را برطرف سازند.
وی همچنین به نقش انرژیهای تجدیدپذیر در کاهش فشار بر شبکه برق و کمک به توسعه پایدار اشاره کرد و گفت: اجرای این طرح علاوه بر بهبود وضعیت معیشتی خانوارهای تحت پوشش، به کاهش وابستگی شهرستان به شبکه برق سراسری کمک خواهد کرد. این موضوع بهویژه در فصل تابستان که مصرف برق بهشدت افزایش مییابد، اهمیت دوچندان دارد.
کمالزائی در پایان ابراز امیدواری کرد که با حمایت نهادهای مسئول و مشارکت بخش خصوصی، طرح پنلهای خورشیدی در مهرستان به الگویی موفق برای سایر شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان تبدیل شود و خانوادههای بیشتری بتوانند از مزایای این نعمت الهی و انرژی پاک بهرهمند شوند.
پنلهای خورشیدی؛ گامی به سوی پایداری شبکه برق مهرستان
میلاد قرائی مدیر اداره برق شهرستان مهرستان در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، بیان کرد: طرح پنلهای خورشیدی که توسط کمیته امداد امام خمینی (ره) برای خانوارهای تحت پوشش در مهرستان در حال اجراست، یک اقدام ارزشمند و همسو با سیاستهای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشور است. این طرح علاوه بر ایجاد درآمد پایدار برای خانوادههای نیازمند، نقش مؤثری در تقویت پایداری شبکه برق شهرستان خواهد داشت.
مدیر اداره برق شهرستان مهرستان افزود: با توجه به موقعیت جغرافیایی مهرستان و ساعات بالای تابش نور خورشید در طول سال، اجرای چنین پروژههایی میتواند به کاهش فشار مصرف در ساعات اوج کمک کند و حتی در برخی مواقع، بخشی از برق مورد نیاز مناطق همجوار را نیز تأمین نماید. این یعنی مهرستان میتواند از یک مصرفکننده صرف انرژی، به یک تولیدکننده مؤثر در شبکه برق استان تبدیل شود.
وی در ادامه به همکاری و هماهنگی اداره برق با کمیته امداد اشاره کرد و گفت: ما از همان مراحل ابتدایی، در بحث مشاوره فنی و انتخاب مکان مناسب نصب پنلها در کنار پست برق مهرستان همکاری داشتیم. اتصال مستقیم این پنلها به شبکه، باعث میشود که فرایند انتقال و بهرهبرداری بدون اتلاف و با راندمان بالا انجام شود.
قرائی با تأکید بر اهمیت نگهداری صحیح از تجهیزات خاطرنشان کرد: در پروژههای مشابه در کشور، چالش اصلی پس از نصب، نگهداری و مراقبت از پنلها بوده است. با توجه به اینکه در این طرح یک پیمانکار مسئولیت نگهداری را برعهده خواهد داشت، اطمینان داریم که مشکلات کمتری در طول بهرهبرداری پیش خواهد آمد و بازدهی سیستم در حد مطلوب باقی خواهد ماند.
مدیر اداره برق مهرستان در پایان اظهار امیدواری کرد: امیدواریم این پروژه سرآغاز حرکتهای بزرگتری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر در مهرستان باشد. این شهرستان ظرفیت بالایی برای تبدیلشدن به یکی از قطبهای انرژی پاک در سیستان و بلوچستان دارد و ما آمادهایم در کنار نهادهای مسئول، از هر طرحی که به توسعه پایدار و رفاه مردم منجر شود، حمایت کنیم.
انرژی خورشیدی؛ فرصتی برای توسعه پایدار و توانمندسازی اقتصادی در مهرستان
طرح راهاندازی پنلهای خورشیدی ویژه خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) در شهرستان مهرستان را میتوان یکی از گامهای مهم در مسیر توسعه پایدار و ارتقای سطح رفاه اجتماعی دانست. این طرح نهتنها در حوزه انرژی، بلکه در بعد اقتصادی و اجتماعی نیز اثرات عمیقی خواهد داشت.
از منظر جغرافیایی، مهرستان با داشتن بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، یکی از بهترین نقاط کشور برای استفاده از انرژی خورشیدی است. این ظرفیت طبیعی که تاکنون بهصورت بالقوه باقیمانده، اکنون با اجرای این پروژه به مرحله بالفعل رسیده و میتواند به الگویی موفق برای سایر شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان تبدیل شود.
مزیت کلیدی این طرح در متمرکزسازی پنلها در یک زمین اختصاصی و اتصال مستقیم آنها به شبکه برق نهفته است. این شیوه علاوه بر کاهش هزینههای نگهداری و جلوگیری از آسیبهای احتمالی، فرایند مدیریت و بهرهبرداری را تسهیل میکند. در نتیجه، هم پایداری تولید برق افزایش مییابد و هم کیفیت خدمات به خانوارهای تحت پوشش ارتقا پیدا میکند.
از سوی دیگر، واریز مستقیم درآمد حاصل از فروش برق به حساب سرپرستان خانوار، نهتنها شفافیت مالی را تضمین میکند بلکه حس مالکیت و مسئولیتپذیری خانوارها را نیز تقویت خواهد کرد. این موضوع میتواند در بلندمدت به توانمندسازی اقتصادی خانوادهها و کاهش وابستگی آنها به کمکهای نقدی منجر شود.
با این حال، موفقیت کامل این طرح در گرو چند عامل کلیدی است: نظارت مستمر بر عملکرد پیمانکار، آموزش خانوارها در زمینه ارزش و اهمیت انرژی تجدیدپذیر، و توسعه زیرساختهای فنی برای اطمینان از بهرهبرداری بهینه. همچنین، اگر حمایتهای دولتی و تسهیلات مالی به شکل مداوم ادامه داشته باشد، میتوان انتظار داشت که دایره بهرهمندی از این طرح فراتر از خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد برود و به بخشهای دیگر جامعه نیز برسد.
در مجموع، پروژه پنلهای خورشیدی در مهرستان را میتوان ترکیبی هوشمندانه از مدیریت منابع طبیعی، فناوری نوین و عدالت اجتماعی دانست؛ مدلی که اگر با دقت و استمرار اجرا شود، نهتنها روشنایی خانههای مردم، بلکه افق اقتصادی و اجتماعی این منطقه را نیز روشنتر خواهد کرد.
انتهای خبر/
