به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آوای هیرمند به نقل از «عصرهامون» با افزایش کمسابقه دما در بسیاری از مناطق کشور و رسیدن گرما به مرزهای بالای ۴۵ درجه سانتیگراد، تأمین آب شرب به یکی از مهمترین دغدغههای مسئولان و مردم در مناطق گرم و خشک بدل شده است. استان سیستان و بلوچستان بهعنوان یکی از پهناورترین و کمآبترین استانهای کشور، در خط مقدم این چالش قرار دارد؛ جایی که تابستانهای سوزان و خشکسالیهای پیاپی، شرایطی بحرانی را برای منابع آبی رقم زدهاند.
در این شرایط ویژه، مدیریت صحیح منابع موجود و تغییر الگوی مصرف به امری ضروری تبدیل شده است. چالشی که بدون همراهی جدی مردم در سطح خانوارها و محلهها، دستیافتن به راهکاری پایدار برای آن امکانپذیر نخواهد بود. تجربه سالهای گذشته نشان داده است که مشارکت آگاهانه شهروندان، نقش تعیینکنندهای در عبور از بحرانهای زیستمحیطی و زیرساختی ایفا میکند.
بهویژه در تابستانهای طاقتفرسا، که کولرهای آبی برای خنک نگه داشتن خانهها بیوقفه کار میکنند و مصرف آب بهشکل تصاعدی افزایش مییابد، مسئولیت عمومی در قبال حفظ منابع حیاتی همچون آب دوچندان میشود. رفتارهایی به ظاهر ساده، مانند سرویس منظم کولر، بستن چکههای شیرآب، یا کاهش زمان استحمام، میتواند تأثیر چشمگیری در کاهش مصرف داشته باشد.
از سوی دیگر، فشار مضاعف بر تأسیسات فرسوده و شبکههای توزیع آب، در کنار افت سطح سفرههای زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع موجود، استمرار خدماترسانی را با تهدید مواجه کرده است. بنابراین، تضمین پایداری خدمات آبرسانی، تنها با تغییر الگوی مصرف در میان عموم جامعه ممکن خواهد بود؛ تغییری که نیازمند آموزش، اطلاعرسانی و همدلی است.
آموزش از خانه و مدرسه شروع میشود
زهرا حسینی، معلم دبستان، ۳۵ ساله در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: من همیشه به بچهها در مدرسه یاد میدهم که هر قطره آب مثل طلاست. حتی توی خونه، وقتی پسرم دوش میگیره، با ساعت براش زمان میذارم. خودم هم سعی میکنم ماشین رو هفتهای یک بار اونم با حداقل آب بشورم.
وی ادامه داد: به نظرم ما بزرگترها اگر فقط به نیت آگاه کردن یک نفر رفتارمون رو اصلاح کنیم، تأثیرش چند برابر میشه. الان وقتشه که هر کدوممون یه معلم صرفهجویی باشیم.
باور کنید همین کارهای ساده نجاتمون میدهد
رضا براهویی، کارگر ساختمانی، ۴۱ ساله نیز گفت: من چند ماهه هر بار کولرم رو چک میکنم که نشت نداشته باشه. سایهبان براش گذاشتم، چون دیدم تو تلویزیون گفتن آب کمتر بخار میشه.
وی افزود: خیلیا فکر میکنن فقط دولت باید کاری کنه، ولی به خدا ما مردم هم اگه همت کنیم، این بحران رد میشه. الان باید آگاه باشیم که با آب مثل چیز بیارزش رفتار نکنیم. این از نون شب واجبتره.
مردم اگر بدونن هر شیر چکهکن چه بلایی میاره، همون روز درستش میکنن
الهه ریگی، دانشجوی محیط زیست، ۲۳ ساله هم عنوان کرد: من تو صفحه مجازیم درباره بحران آب خیلی مینویسم. چند نفر از دنبالکنندههام گفتن که بعد از دیدن استوریهام رفتن شیرهای خونهشون رو تعمیر کردن.
وی گفت: ما جوانها ابزار داریم برای آگاهیرسانی. من فکر میکنم اگر هر کسی فقط بین خانواده یا دوستانش یه قدم برداره، موجی از تغییر ایجاد میشه. آگاهی جمعی یعنی نجات همهمون.
قدیما مردم حرمت آب رو میدونستن؛ باید برگردیم به اون فرهنگ
عبدالرئوف شهرکی، بازاری و معتمد محل نیز اظهار کرد: ما تو زاهدان آب لولهکشی رو با زحمت داریم، اما بعضیها راحت شیر رو باز میذارن یا حیاط رو با شلنگ میشورن. این اصلاً درست نیست.
وی بیان کرد: من به کسبه بازار هم گفتم که کولرهاشون رو با شیر شناور مجهز کنن. تو مسجد محله هم چند بار صحبت کردم. از این به بعد قراره توی نماز جمعه درباره صرفهجویی آب صحبت کنیم. باید فرهنگ مصرف رو دوباره زنده کنیم.
توزیع پایدار آب در گرمای بالای ۴۵ درجه، تشنه مشارکت عمومی
فرهاد سرگلزایی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با اشاره به وضعیت منابع آب استان در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: سیستان و بلوچستان با تنش آبی واقعی و ملموس مواجه است، شرایطی که ناشی از استمرار و تشدید خشکسالی، افت مداوم سطح آبهای زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع تأمین در سالهای اخیر است. استمرار این روند، تأمین آب پایدار را با چالشهای جدی روبهرو کرده و لزوم مدیریت مصرف و حفاظت از منابع موجود را بیش از هر زمان دیگری ضروری ساخته است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر، سرانه مصرف آب در برخی مناطق استان از حد استاندارد فراتر رفته و این موضوع فشار مضاعفی بر شبکههای توزیع و منابع تأمین وارد کرده است، افزود: اگر شهروندان تنها با کاهش ۳۰ درصدی مصرف روزانه همراه شوند، میتوان سرانه مصرف آب را به حدود ۱۳۰ لیتر در شبانهروز که مطابق با استانداردهای ملی است رساند و زمینه را برای پایداری خدمات و تأمین آب در مناطق نیز فراهم کرد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با تأکید بر نقش مؤثر مشارکت مردم در مدیریت منابع آبی گفت: اگر شهروندان در مصرف آب، رعایت الگوهای بهینه را جدی بگیرند، میتوان با توزیع متعادلتر منابع، بخشی از مشکلات مشترکانی را که به دلیل مصرف بیرویه دچار تنش آبی شدهاند، کاهش داد و امکان تأمین پایدارتر آب در سطح گستردهتری از مناطق فراهم میشود.
افزایش دما، افزایش فشار بر منابع آبی
سرگلزایی بیان کرد: هر یک درجه افزایش دمای بالای ۴۰ درجه، میتواند بهطور میانگین بین ۲ تا ۵ درصد به مصرف آب اضافه کند. این یعنی تنها در یک هفته داغ، بدون آنکه آگاه باشیم، میزان مصرف بهطرز چشمگیری بالا میرود. افزایش مصرف در گرمای شدید، فشار مضاعفی بر منابع آبی و تأسیسات پمپاژ وارد میکند؛ در این شرایط، مدیریت مصرف تنها راه حفظ تعادل میان نیاز مردم و ظرفیت واقعی منابع آبی است.
کولرهای آبی؛ هم ناجی، هم تهدید
وی با اشاره به نقش کولرهای آبی در افزایش مصرف و اقدامات مؤثر برای مدیریت بهینه آن، تصریح کرد: کولرهای آبی که از وسایل ضروری در اقلیم گرم و خشک استان محسوب میشوند، بهتنهایی سهمی قابل توجه در مصرف دارند. هر کولر آبی در استان، بسته به منطقه، روزانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ لیتر آب مصرف میکند. نصب سایبان برای کولر آبی، از تابش مستقیم نور خورشید جلوگیری کرده و باعث کاهش تبخیر آب میشود. همچنین، استفاده از شیر شناور برای جلوگیری از سرریز شدن و هدررفت آب و سرویس منظم کولرها، به بهبود عملکرد و کاهش مصرف آب کمک میکند.
چکه شیرآلات را جدی بگیریم
وی ادامه داد: فقط یک شیر آب که در هر دقیقه ۶۰ قطره چکه کند، در یک شبانهروز ۲۰ لیتر آب شرب را هدر میدهد. این یعنی ۶۰۰ لیتر در یک ماه که میتوان با یک تعویض ساده مغزی یا واشر، از این اتلاف بزرگ جلوگیری کرد. در هر خانه چندین شیرآب وجود دارد؛ اگر هرکدام نشتی کوچکی داشته باشند، جمع این چکهها به هدررفت هزاران لیتر آب منجر میشود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان یادآور شد: قطعاً هیچکس از مردم خوب استان نمیخواهد آب را هدر بدهد؛ مسئله اینجاست که گاهی بیاختیاری در برابر گرما یا ناآگاهی نسبت به حجم مصرف، ما را از رفتار درست دور میکند. امروز، بیش از همیشه، پایداری آب به رفتارهای کوچک اما اثرگذار ما گره خورده است.
مصرف آگاهانه در روزهای اوج مصرف
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همچنین گفت: در روزهای گرم تابستان، کاهش مدت زمان استحمام و به تعویق انداختن شستوشوهای غیرضروری مانند فرش، حیاط یا خودرو، تأثیر مستقیمی بر توزیع پایدار آب در زمان اوج مصرف دارد. فقط با کاهش ۵ دقیقهای زمان استحمام، حدود ۱۰۰ لیتر آب صرفهجویی میشود. هر دقیقه استحمام کمتر، یعنی صرفهجویی چندین لیتر آب شرب. اگر هر خانواده، تنها چند دقیقه از زمان شستوشو و استحمام خود بکاهد یا آن را به ساعات خنکتر موکول کند، در مقیاس شهری، هزاران لیتر آب ذخیره خواهد شد. پایداری منابع، با همین تصمیمهای ساده اما آگاهانه ممکن میشود.
پایدارسازی خدمات با همراهی مردم
سرگلزایی در پایان افزود: توصیههایی مانند بازنگری در زمان شستوشو، کنترل نشتی شیرآلات و بهینهسازی مصرف کولرهای آبی، اگرچه در ظاهر سادهاند، اما اجرای دقیق و مستمر آنها میتواند نقش قابل توجهی در کاهش مصرف آب و جلوگیری از بروز اختلال در تأمین آن ایفا کند.
وی تأکید کرد: در شرایطی که تداوم گرمای شدید و فشار مضاعف بر شبکههای آبرسانی، تابآوری سامانههای شهری را تحت تأثیر قرار داده، مشارکت شهروندان در مدیریت مصرف، به یک ضرورت برای حفظ پایداری خدمات آبی تبدیل شده است. پایش رفتار مصرفی و اتخاذ تصمیمهای آگاهانه در سطح خانوار، نخستین و مؤثرترین گام در مسیر عبور کمتنش از فصل گرم خواهد بود.
انتهای خبر/
