به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آوای هیرمند به نقل از «عصرهامون»، میلاد میرکمالی فعال رسانهای در یادداشتی نوشت؛ در روزهایی که خشکسالی، رنج مردم سیستان و بلوچستان را دوچندان کرده و صدای ترک خوردن زمین با بغض مردمانش درهم آمیخته و انتظار می رود مسأله حقآبه رود هیرمند به عنوان یک مطالبه انسانی و حقوقی با درک متقابل و احترام میان دو ملت همسایه پیگیری شود، مناسبات و حوادث امنیتی در منطقه و در ایران که یک عامل آن حضور اتباع غیرمجاز است و باید این مساله هم در فضای مجازی مدیریت شود اما متاسفانه آنجا هم مردم متمدن و با فرهنگ ایرانی آماج اهانت ها قرار میگیرند، آنچه که در ماه ها و نیز روزهای اخیر از برخی رسانهها و کاربران افغانستانی در فضای مجازی دیده شد، نه نشانهای از همسایگی داشت و نه از اخلاق و ادب شرقی و اسلامی که هر دو ملت به آن شهرهاند.
ماجرای هیرمند تنها یک اختلاف آبی نیست؛ موضوعی است که بر مبنای معاهده رسمی میان ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ (۱۹۷۳ میلادی) تنظیم شده و صراحتاً سهم مشخصی از آب را برای ایران در نظر گرفته است. نقض این تعهد، نه فقط تخطی از یک توافقنامه بین المللی، بلکه نادیده گرفتن اصول همجواری و حسن همسایگی است که اساس روابط ملتها را شکل میدهد.
اما متأسفانه، در کنار این بیتوجهی سیاسی و اجرایی، فضای مجازی شاهد موجی از اهانتها، تمسخرها و گفتارهای نامناسب از سوی برخی کاربران و رسانههای افغانستانی بود. از کلیپهای توهینآمیز در ماجرای حقآبه، تا رفتار غیرحرفهای گزارشگر افغانستانی در جریان دیدار فوتسال جوانان ایران و افغانستان، و نیز بازنشر گسترده محتوای تحقیرآمیز در ماجرای ساماندهی اتباع، همگی حکایت از رویکردی دارد که نه تنها به تقویت دوستی دو ملت کمکی نمیکند، بلکه زخمهای تاریخی را تازهتر میسازد.
ایران در طول دهههای گذشته، میزبان میلیونها شهروند افغانستانی بوده است؛ بسیاری از آنان در کنار ایرانیان زندگی، تحصیل و کار کردهاند و بخشی از پیکره جامعه ایرانی شدهاند. چنین سابقهای باید مایه احترام و قدرشناسی باشد، نه بستر بیادبی و ناسپاسی رسانهای. آنچه این روزها در فضای مجازی میگذرد، بیش از آنکه سخن ملت افغانستان باشد، بازتاب هیجانات سیاسی و جریانسازیهای رسانهای است که تلاش میکنند از هر بحران، شکافی تازه میان مردم دو کشور بسازند.
از منظر حقوق بینالملل نیز، احترام متقابل به تعهدات و پرهیز از تبلیغات خصمانه علیه ملت دیگر، از اصول شناختهشده روابط همسایگی است. هیچ کشوری حق ندارد در قبال یک مطالبه مشروع و حقوقی، به ابزار تمسخر و اهانت متوسل شود. چنین رفتاری در تضاد کامل با روح معاهدات منطقهای، اصول اخلاقی و حتی آموزههای دینی مشترک میان دو ملت است.
اکنون زمان آن است که دولتها، نخبگان فرهنگی و رسانههای مسئول هر دو کشور، با درایت و صداقت، مانع گسترش این فضای مسموم شوند. ایران و افغانستان بیش از هر ملت دیگری، به آرامش، احترام و همکاری نیاز دارند. رود هیرمند روزی باید دوباره جاری شود؛ اما پیش از آن، رود ادب و احترام میان دو ملت باید از خشکی درآید.
